Mào gà trắng là một loại cây có nguồn gốc từ Ấn Độ, đã được du nhập vào Việt Nam từ thời lâu. Loại cây này thường được trồng với mục đích làm cảnh nhờ dáng hoa đẹp và tính chất dễ chăm sóc. Hơn nữa, hạt của nó cũng có thể được sử dụng để chế biến thuốc.
Đặc điểm của cây hoa mào gà trắng
- Tên thông thường: Cây hoa mào gà trắng
- Các tên gọi khác: Mào gà dại, Mào gà đuôi lươn, Thanh tương tử, Thảo hao
- Tên khoa học: Celosia argentea L
- Họ: Amaranthaceae
- Xuất xứ: Cây bắt nguồn từ phía Đông Ấn Độ và đã được nhập vào Việt Nam từ lâu.
Mào gà trắng thuộc loại thân cỏ, mọc dựng, xuất hiện suốt cả năm. Thân cây nhẵn và chứa nhiều nhánh. Chiều cao thường từ 0,3 đến 1m, có trường hợp đạt đến 2m.
Lá đơn, mọc rời rạc, có phiến dài từ 8 đến 10cm và rộng từ 2 đến 4cm. Đầu lá nhọn hơn gốc. Mùa hè và mùa thu là thời điểm mào gà trắng thường nở hoa.
Những bông hoa không có cuống, có màu sắc hồng hoặc trắng, tập trung trên một gié hoa dài từ 3 đến 10cm. Vỏ hoa sau khi héo úa trở thành quả hộp chứa nhiều hạt. Hạt mềm, có đường kính khoảng 1 mm, màu đen hoặc nâu đỏ và bóng. Dưới kính hiển vi, bề mặt hạt có những đường vân và một lõm nhỏ. Vỏ hạt mỏng, dễ nứt và không có mùi, không có vị.
Công dụng của cây hoa mào gà trắng
Theo y học cổ truyền Đông y, cây hoa mào gà trắng còn gọi là thanh tương tử có vị đắng, đặc tính hơi lạnh và có tác động đến can kinh. Các công dụng của nó bao gồm:
- Giảm nhiệt và phong.
- Làm dịu can và hỏa.
- Cải thiện thị lực.
Nó được sử dụng để chữa trị đau mắt do nguyên nhân phong nhiệt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nó không phù hợp cho người bị đồng tử giãn rộng. Thuốc này thuộc nhóm có tác dụng cầm máu và trị tiêu chảy trong trường hợp xích bạch.
Trong y học hiện đại, toàn bộ cây có tính kháng khuẩn và kháng viêm. Hạt của nó được sử dụng trong việc chữa trị:
- Viêm kết mạc cấp và viêm giác mạc.
- Vấn đề về sắc tố mắt.
- Các tình trạng huyết áp cao.
- Xuất huyết trong hệ tiêu hóa và các vấn đề liên quan.
- Triệu chứng như ho ra máu, chảy máu cam và xuất huyết tử cung.
- Các vấn đề về trĩ và tiêu chảy.
Ngoài ra, nó cũng được sử dụng bên ngoài cho việc điều trị các bệnh như thấp sang, ghẻ và hắc lào. Cả cây cũng được sử dụng trong việc điều trị lỵ và viêm đường tiết niệu.
Cách trồng và chăm sóc cây hoa mào gà trắng
Cách trồng cây
- Lựa chọn giống
Thông thường khi muốn trồng mào gà, chúng ta sẽ sử dụng hạt giống. Hạt mào gà thường có màu tím và có sẵn tại các cửa hàng chuyên bán hạt giống hoa, giúp bạn chọn lựa loại màu sắc phù hợp nhất với sở thích.
- Chuẩn bị đất
Đất phù hợp cho mào gà trắng cần là loại đất mềm mịn, xốp, giàu chất hữu cơ và có độ pH từ 6 đến 6.5.
- Gieo hạt
Nhiệt độ tốt nhất để gieo hạt mào gà là từ 20 đến 25°C. Trước khi gieo, hãy tưới đất và thêm phân bón. Sau đó, đặt hạt lên một lớp đất mỏng và phủ lên bằng rơm hoặc cỏ để bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. Sau khoảng 3 – 5 ngày, hạt sẽ nảy mầm. Trong giai đoạn này, hạn chế việc tưới nước quá nhiều để tránh làm mất hạt. Trong trường hợp đất khô, bạn có thể sử dụng bình phun sương.
- Chuyển cây sang chậu hoặc vườn
Khi cây đạt chiều cao khoảng 5 – 6cm, bạn cần chuyển chúng sang chậu hoặc vườn, tuỳ thuộc vào mục đích trồng. Đất trồng cần phải là hỗn hợp của đất mềm, cát và xơ dừa hoặc trấu.
- Tạo dáng cho cây
Để có hoa to và đẹp, bạn cần tỉa tỉa bớt các mầm non mọc từ khe nách lá cũng như loại bỏ hoa phụ. Màu sắc của hoa mào gà rất đa dạng, phổ biến nhất là màu cam đỏ, tím vàng, trắng và vàng.
Cách chăm sóc cây
Mào gà là một loại hoa rất dễ trồng, không cần đất chất lượng cao và ít yêu cầu về chăm sóc nhưng vẫn mang lại hoa đẹp suốt nhiều mùa và thường kéo dài lâu. Loài hoa này thường xuất hiện ở nhiều nơi như chậu trồng trong nhà, khu vực xanh của các cơ quan, bệnh viện, hay trường học.
Để chăm sóc mào gà, bạn nên tưới nước mỗi ngày từ 1 đến 2 lần, vào buổi sáng và chiều tối, phụ thuộc vào thời tiết. Khi thấy cây đã bén rễ và màu xanh tươi, bạn có thể sử dụng phân vi sinh hoặc dùng nước lọc sau khi trùn quế được pha loãng để tưới cây. Khi mào gà đạt tuổi khoảng 35 ngày, hãy bấm ngọn để khuyến khích chồi nách phát triển, giúp hoa sau này to và đẹp hơn. Đối với mào gà lửa, dù chúng có bộ rễ ngang, nhưng chỉ cần chăm sóc đất khi cây còn non. Khi trưởng thành, việc vun xới sẽ không cần thiết.
Khi thấy cây mào gà có quá nhiều nụ hoa, bạn nên tỉa bớt để chỉ còn lại 1 nụ ở gần cành chính, giúp bông hoa phát triển tốt hơn. Sau khoảng 60-65 ngày, bạn sẽ thấy mào gà lửa nở hoa. Đặc biệt, bạn cần đặt chậu hoa ở vị trí có ánh sáng đủ để giúp cây quang hợp tốt và bông hoa nở rộ hơn.