Cây mồng tơi

Mua tại Shopee Mua tại Lazada Mua tại Tiki.vn

14.000

Mồng tơi là loại dây leo, thường được trồng để dùng trong nấu canh với mục đích giải nhiệt. Ngoài ra, theo quan niệm Đông y, mồng tơi có vị ngọt và chua, tính lạnh, giúp thanh nhiệt và thanh lọc cơ thể. Loại cây này cũng được biết đến với khả năng điều trị một số tình trạng như táo bón, tiêu chảy có máu, da bị nổi ban hoặc mụn nhọt.

Đặc điểm của cây mồng tơi

Cây mồng tơi, còn được biết đến với tên khác là lạc qùy, mang tên khoa học Basella rubra L và thuộc họ Basellaceae. Xuất xứ của nó là từ các quốc gia nhiệt đới ở châu Á và châu Phi. Ở Việt Nam, cây thường mọc tự nhiên và được người dân trồng để leo trên hàng rào.

Mồng tơi, một loại dây leo, thường tồn tại trong vòng 1 hoặc 2 năm. Thân của nó quấn quanh, có chiều dài từ 1,5 đến 2m, màu sắc thường là xanh nhạt hoặc tím nhạt.

Lá của mồng tơi mọc xen kẽ, đơn, có hình dạng từ bầu dục đến trứng, gốc có dạng bằng hoặc tim, với đầu lá hơi nhọn hoặc tù. Kích thước lá thường dao động từ 5 đến 7cm dài và từ 1 đến 3cm rộng; mặt lá mềm mịn và sẫm màu.

Hoa của mồng tơi xuất hiện ở kẽ lá và không cần cuống, có màu từ trắng đến tím nhạt. Mỗi bông hoa đều có 2 lá hắc nhỏ, thường rụng sớm. Đài hoa gồm 5 thùy, sau khi hoa ra quả, trở nên đầy nước; còn nhị của hoa có 5, với nhị chỉ ngắn và bầu hoa nhớt.

Quả của mồng tơi là dạng bế, có chứa nước và hình cầu, bên trong được bọc bởi bao hoa nạc, màu sắc thường là tím đậm và chứa những hạt nhỏ. Thời điểm hoa đậu quả thường rơi vào khoảng tháng 6 đến tháng 8.

Tác dụng của cây mồng tơi

Theo Đông y, mồng tơi mang tính hàn, vị chua, không gây hại, có tác dụng lên năm kinh tâm như tì, can, đại tràng và tá tràng. Nó hỗ trợ việc lợi tiểu, giảm nhiệt, thanh lọc cơ thể, và giúp da mịn màng, đồng thời cũng giúp làm lành các vấn đề như rôm sảy và mụn nhọt. Sách cổ đã ghi lại rằng mồng tơi có vị chua, tính hàn, không độc, thích hợp để thanh nhiệt và hỗ trợ chức năng tiêu hóa.

Mặc dù có nhiều lợi ích sức khỏe, ở Việt Nam, mồng tơi thường được sử dụng trong ẩm thực để nấu canh vì nó không chỉ mát mẻ mà còn dễ dàng chế biến.

Ở Indonesia, người ta sử dụng mồng tơi để giúp trẻ em tiêu hóa tốt hơn và hỗ trợ phụ nữ trong giai đoạn sinh nở. Quả mồng tơi cũng được sử dụng để tạo màu đỏ cho mứt và thực phẩm khác, hay cảm giác hồng hào cho má và môi.

Tại Ấn Độ và Bangladesh, mồng tơi được ưa chuộng trong việc điều trị bệnh thiếu máu nhờ hàm lượng sắt cao, và nó cũng có tác dụng chống viêm, tăng cường chức năng tiểu, và làm dịu đường ruột.

Mồng tơi còn có nhiều tác dụng khác nữa như ngăn ngừa loãng xương, dưỡng da, tăng lượng sữa cho phụ nữ sau sinh và bảo vệ sức khỏe mắt. Chi tiết về các ứng dụng và công dụng y học của mồng tơi sẽ được trình bày ở phần sau.

Cách trồng và chăm sóc cây mồng tơi

Cách trồng cây

Gieo hạt mồng tơi trực tiếp

  • Bắt đầu bằng việc chuẩn bị lượng hạt cần gieo.
  • Trộn đất và đổ vào chậu. Đất có thể từ vườn hoặc mua ở cửa hàng.
  • Lấy một lớp mỏng phân hữu cơ (như phân bò, gà hoặc dê) rắc đều trên đất. Đảm bảo phân đã qua xử lý hoặc ủ hòai.
  • Kết hợp đất và phân, sau đó tưới nước để đất ẩm.
  • Gieo hạt trên đất với khoảng cách 10cm giữa các hạt.
  • Có thể phủ một lớp rơm mỏng hoặc bỏ qua nếu không có.
  • Tưới nước lần nữa để đảm bảo đất đều ẩm.

Cách ươm hạt mồng tơi trước khi gieo

  • Ngâm hạt trong dung dịch 3 phần nước sôi và 2 phần nước lạnh khoảng 5-6 tiếng.
  • Sau đó, đặt hạt vào khăn ướt, sau đó nhúng khăn vào nước, và bóp khô để hạt đủ ẩm.
  • Đặt hạt trong hộp nhựa kín, tránh ánh sáng trực tiếp và máy lạnh.
  • Hàng ngày, xả nước dư ra và giữ ẩm cho hạt.
  • Trong vòng 4 ngày, hạt sẽ nảy mầm. Chọn những hạt đã nảy để gieo, và tiếp tục với hạt còn lại.
  • Đặt hạt vào đất, tạo lỗ nhỏ và đặt hạt vào, sau đó tiếp tục tưới nước như cách gieo trực tiếp.

Với phương pháp gieo trực tiếp, mồng tơi sẽ nảy mầm sau khoảng 7-10 ngày, trong khi ươm trước thì chỉ mất 4-5 ngày. Khi đã gieo xong, cây mồng tơi sẽ phát triển sau khoảng 10 ngày.

Chăm sóc cây gieo bằng hạt

Khi đạt đến khoảng 25 ngày tuổi, cây mồng tơi cần được cắt ngọn. Việc cắt bắt đầu từ lá thật thứ 3 hoặc thứ 4. Ngay sau khi cắt, phủ một lớp mỏng phân hữu cơ lên bề mặt và đảm bảo tưới nước đều.

Chỉ sau một thời gian ngắn, cây sẽ phát triển ngọn mới, và từ đó, bạn có thể tiến hành thu hoạch tiếp.

Khi thực hiện lần cắt ngọn thứ hai, hãy tập trung vào việc cắt lá 3 và 4, cũng như loại bỏ các lá mầm, giúp thân cây mồng tơi phát triển ngọn lá chắc khỏe hơn.

Mỗi khi thu hoạch xong, không quên bổ sung một lớp phân hữu cơ mỏng và tưới nước cho cây. Khi cây có ngọn mới, bạn có thể tiếp tục thu hoạch hoặc chờ đợi thời gian phù hợp.

Một số lưu ý cần biết

Trong mùa mưa, với độ ẩm cao, cây có khả năng bị bệnh đốm nâu. Để điều trị, bạn có thể sử dụng dung dịch nước nóng và lạnh với tỷ lệ 1:1.

Lưu trữ hạt mồng tơi dư thừa trong một bao bì kín. Để tăng tuổi thọ của chúng, hãy đặt bao hạt vào ngăn lạnh của tủ lạnh.

Rau mồng tơi thích ánh sáng nhưng không nên tiếp xúc trực tiếp với nắng mạnh. Trong trường hợp này, việc sử dụng một lưới che nắng là tốt.

Để hỗ trợ quá trình nảy mầm, hãy tưới nước đều mỗi ngày, thường vào buổi sáng hoặc chiều mát. Đảm bảo đất luôn ẩm mà không quá ngập nước. Trong khi trời mưa và đất vẫn ẩm, việc tưới nước không cần thiết.

Nếu hạt mồng tơi gieo quá đậm, cần phải tách riêng chúng để đảm bảo sự phát triển tốt. Đối với hạt gieo với mật độ thích hợp, việc tách không cần thiết. Khi tách, hãy đặt cây trong nơi mát mẻ và sử dụng lưới che nắng khoảng 3-4 ngày để cây hồi phục.

5/5 - (1 bình chọn)