Cây đậu đỏ

Đậu đỏ nổi tiếng với sự phong phú về dinh dưỡng, bao gồm đường, protein, chất xơ, chất béo và khoáng chất như canxi, phốt-pho, sắt, axit nicotinic cùng các vitamin như B1 và B2. Loại thực phẩm này không chỉ giúp bổ máu và giải độc, mà còn hỗ trợ tiêu hóa, chống viêm, kháng khuẩn, đẩy nhanh quá trình tiểu tiện, giảm cholesterol và đặc biệt có tác dụng phòng ngừa ung thư.

Đặc điểm của cây đậu đỏ

Đậu đỏ có tên khoa học là Vigna angularis (Willd.) Ohwi et Ohashi, còn được biết đến với biệt danh “Kích tiểu đậu”. Thuộc họ Fabaceae, loại cây này thường xuất hiện ở các khu vực miền Bắc Trung Quốc như Hà Bắc, Liêu Ninh và Sơn Đông.

Đậu đỏ là một loại cây thân thảo hằng năm, thường cao khoảng 90cm và có thể mọc đứng hoặc leo. Cây có nhiều nhánh, mỗi nhánh đều có cạnh và lông dài.

Lá của đậu đỏ là lá kép gồm 3 lá chét, có lông và cuống dài từ 10 đến 12cm. Lá chét của nó có hình xoan, đầu tròn, mặc dù có thùy và khoảng 4-5 cặp gân phụ, với chiều dài và rộng tương ứng là 5-10cm và 2-5cm. Lá kèm mảnh và thon, có dạng lọng và dài khoảng 8 mm.

Hoa của cây đậu đỏ mọc thành từng chùm ở nách lá. Mỗi chùm thường bao gồm từ 6 đến 12 hoa. Đài hoa của nó có 5 răng ngắn, tràng hoa có màu vàng sáng, cao khoảng 15mm và có cấu trúc xoắn ốc.

Quả của đậu đỏ có hình dạng trụ, phần đỉnh nhọn và bên trong là dạng nang chứa hạt. Hạt này có màu đỏ sậm và bề mặt nhẵn, và chính hạt đậu đỏ được sử dụng nhiều nhất từ cây.

Công dụng của cây đậu đỏ

Trong y học cổ truyền

Theo y học truyền thống, đậu đỏ được mô tả như một loại thảo dược có vị ngọt và chua, tính bình, thuộc vào hai kinh tâm và tiểu trường. Nó có tác dụng hỗ trợ việc lưu thông nước, kích thích tuần hoàn máu, giúp tiêu hóa dễ dàng và hỗ trợ quá trình tiết dịch cơ thể. Đặc biệt, Đậu đỏ được sử dụng để điều trị sưng tấy và các triệu chứng khác như tả lỵ.

Trong y học hiện đại

Trong y học hiện đại, liều lượng thường được khuyến nghị là từ 20 đến 40g mỗi ngày, có thể dạng thuốc sắc hoặc bột. Ngoài ra, nó cũng được sử dụng ngoài da dưới dạng bột giã nát, giúp giảm viêm và sưng tấy.

• Điều hoà lượng đường trong máu

Đậu đỏ cũng giúp cân bằng lượng đường trong máu. Mỗi cốc chứa bột đậu đỏ có khoảng 40g carbohydrate. Loại carbohydrate này là loại tốt, giàu chất xơ và có lợi cho sức khỏe.

• Giải độc và thanh lọc cơ thể

Tính chất giải độc của đậu đỏ rất được trọng dụng. Nó hỗ trợ quá trình thanh lọc cơ thể và giải độc, đặc biệt trong việc hỗ trợ gan và ruột. Vỏ hạt Đậu đỏ, đặc biệt giàu chất xơ, giúp loại bỏ cặn bã và làm sạch đường ruột, tăng cường sức khỏe đường tiêu hóa.

• Giảm cân

Đậu đỏ, với hàm lượng vitamin B cao, thúc đẩy sự nhu động ruột và giúp loại bỏ chất béo tích tụ trong thành ruột. Với hàm lượng calo thấp và nhiều chất xơ, nó hỗ trợ cảm giác no lâu, đồng thời loại bỏ mỡ dư thừa trong cơ thể. Có thể tiêu thụ Đậu đỏ dưới dạng nước, súp hoặc bột để hỗ trợ quá trình giảm cân.

• Tốt cho thận

Chè đậu đỏ chứa nhiều chất xơ và các hợp chất chống oxy hóa như polyphenol và proanthocyanidins, ngăn chặn sự xâm nhập của gốc tự do, giúp cân bằng chất ẩm trong thận và cải thiện sức khỏe thận, đặc biệt là hữu ích cho bệnh nhân suy thận.

• Giảm stress

Nước đậu đỏ được biết đến là một thức uống tăng cường năng lượng, hỗ trợ hiệu quả trong việc giảm căng thẳng, mệt mỏi và tăng cường tập trung.

• Tốt cho chức năng gan

Nước đậu đỏ giúp giải độc cơ thể và thanh lọc gan, hỗ trợ trong việc điều trị vàng da do viêm gan, xơ gan, giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư gan.

• Bảo vệ tim mạch

Với hàm lượng sắt, protein và chất xơ phong phú, đậu đỏ có lợi cho sức khỏe tim mạch. Protein trong Đậu đỏ giúp giảm cholesterol có hại và tăng cholesterol có lợi, cung cấp đầy đủ protein để tăng cường sức khỏe cơ thể.

• Tốt cho hệ tiêu hóa

Đậu đỏ chứa nhiều chất xơ, bảo vệ đường ruột, cải thiện quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn. Chất xơ giảm các triệu chứng kích ứng ruột, hỗ trợ điều trị đái tháo đường.

• Ổn định huyết áp

Chứa kali, đậu đỏ giúp kiểm soát và điều chỉnh huyết áp, là lựa chọn tốt cho bệnh nhân tăng huyết áp.

• Điều trị phụ khoa

Chứa nhiều chất sắt, đậu đỏ là dưỡng chất quan trọng giúp ngăn chặn và giải quyết vấn đề phụ khoa ở phụ nữ.

• Lợi sữa

Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú có thể hưởng lợi từ việc uống đậu đỏ để bổ sung dưỡng chất và tăng cường sự tiết sữa.

• Làm đẹp da

Mặt nạ bột đậu đỏ có tác dụng làm sạch tế bào chết, giúp da trở nên đều màu và chống lão hóa hiệu quả.

Cách trồng và chăm sóc cây đậu đỏ

Đầu tiên, việc chọn hạt giống rất quan trọng. Cần lựa chọn giống cây có khả năng mang lại năng suất cao, với thân cây to và lá rộng. Quả nên nằm sát trên bề mặt lá, hạt có kích thước lớn, màu sắc đậm và bề mặt bóng. Hạt giống cần được chọn lọc cẩn thận, có khả năng chống chịu bệnh tốt, giúp việc trồng cây mọi lúc trong năm.

Về đất trồng, cần đảm bảo đất được cày bừa sâu và xốp, loại bỏ hết cỏ dại. Cần nhớ rằng cây đậu đỏ không thích ngập úng. Do đó, khi trồng, nếu đất không phẳng, nên làm các luống hoặc tạo rãnh thoát nước. Cần cẩn trọng khi tưới nước, tránh tưới quá mức.

Sau khi đã chuẩn bị đủ hạt giống và đất, tiến hành gieo hạt là bước tiếp theo. Thời tiết, đặc biệt là nhiệt độ và độ ẩm, sẽ quyết định đến quá trình nảy mầm của cây đậu đỏ. Lượng hạt giống cần gieo sẽ phụ thuộc vào phương pháp trồng.

Trong mùa khô, nên tưới nước cho đậu đỏ từ 2 đến 3 lần mỗi tuần, bởi loại cây này chịu khô hạn khá tốt. Để tiết kiệm và tránh làm hỏng gốc cây, nên sử dụng cây tưới phun.

Về việc thu hoạch, cây đậu đỏ có thể được thu hoạch sau khoảng 45 – 50 ngày. Khi thu, chỉ lựa chọn quả đã chín, có màu nâu. Thu hoạch nên diễn ra vào buổi chiều, tránh thu vào buổi tối để tránh rủi ro quả khô bị vỡ, gây thiệt hại cho năng suất.